Inhoud

• Wat is eczeem?
• Kan ik er zelf iets tegen doen?
• Wat kan de apotheker voor mij doen?
• In welke gevallen kan ik beter naar de huisarts gaan?
• Welke medicijnen worden gebruikt bij

Eczeem

Wat is eczeem?

Bij eczeem heb je plekken op je huid die jeuken. De plekken met eczeem hebben ook schilfers, bultjes, kloofjes of korstjes. En je huid is droog.
Heb je een lichte huid? Dan zijn de plekken rood.
Heb je een donkere huid? Dan zijn de plekken meestal donkerder dan de rest van je huid.

Kan ik er zelf iets tegen doen?

Wat kan de apotheker voor mij doen?

Speciaal bij eczeem

• Gebruik van basiszalf 

  De apotheker let er vaak al op of u een basiszalf krijgt. Een basiszalf is een zalf, crème of lotion zonder medicijn. Een basiszalf is bij eczeem heel belangrijk. Deze zalf zorgt ervoor dat uw huid niet uitdroogt. Een droge huid kan eczeem erger maken. Ook kunt u door een droge huid sneller last krijgen van jeuk. 

  Heeft u geen basiszalf? Vraag er dan naar in uw apotheek. De apotheker kan u helpen om een basiszalf te kiezen. U kunt verschillende soorten basiszalf uitproberen. Zo kunt u kijken welke basiszalf het fijnste voor u is. Misschien wilt u wisselen van basiszalf. Bijvoorbeeld een basiszalf met meer vet in de winter, omdat uw huid dan droger kan zijn. U kunt altijd advies vragen in de apotheek.  

• Gebruik van basiszalf en een corticosteroïde op de huid 

  Gebruikt u naast een basiszalf ook een corticosteroïde op de huid? Het gebruik van verschillende zalven bij eczeem kan lastig zijn. Bijvoorbeeld hoeveel en in welke volgorde u het beste uw zalven kunt smeren. De apotheker kan u helpen. Bijvoorbeeld door een smeer schema voor u te maken. Vraag ernaar in de apotheek. 

  Meer informatie over het juiste gebruik en de juiste hoeveelheid vindt u op Corticosteroïden op de huid gebruiken.

Uw apotheker zorgt ervoor dat u uw medicijnen goed en veilig kunt gebruiken. Het maakt niet uit of u een medicijn korte tijd of langdurig nodig heeft.

• Receptcontrole

De apotheker controleert elk recept. Bijvoorbeeld: is het juiste medicijn voorgeschreven en meegegeven, is de dosering goed, kan het medicijn samen met andere medicijnen die u gebruikt. Als het nodig is, overlegt uw apotheker met uw huisarts of specialist.

• Overzicht van uw medicijnen

Uw apotheker houdt bij welke medicijnen u gebruikt. U kunt in de apotheek altijd om een overzicht van uw medicijnen vragen. Dit kunt u bijvoorbeeld meenemen als u uw specialist bezoekt, in het ziekenhuis wordt opgenomen of naar het buitenland gaat.

• Delen van informatie over uw medicijnen met andere zorgverleners

Uw apotheker, huisarts en het ziekenhuis kunnen informatie over uw medicijnen met elkaar delen als dat nodig is voor uw behandeling. Dit mag alleen als U daar toestemming voor geeft.

• Begeleiding bij nieuwe geneesmiddelen

Krijgt u een medicijn dat u in de afgelopen 12 maanden niet hebt gebruikt? Dan krijgt u extra uitleg over deze medicijnen.

• Ondersteuning als u uw medicijnen weleens vergeet in te nemen

De apotheker heeft daar hulpmiddelen voor. Als uw zorgverzekeraar toestemming geeft, kan uw apotheker uw medicijnen per dag en per tijdstip van inname in aparte zakjes voor u laten verpakken.

• Persoonlijk gesprek over uw medicijnen

Heeft u vragen over uw medicijnen, of problemen met het gebruik? Bijvoorbeeld moeite met slikken van medicijnen, openmaken van de verpakking, of last van een vervelende bijwerking? Vraag uw apotheker om een persoonlijk gesprek. Hij kijkt dan samen met u welke mogelijkheden er zijn om uw probleem te verhelpen.

• Medicatiebeoordeling

Uw apotheker en huisarts kunnen u uitnodigen voor een gesprek over uw medicijnen. Dit is mogelijk bij patiënten ouder dan 65 jaar die langdurig meer dan 5 medicijnen gebruiken. Samen met u bespreken ze of er verbetering mogelijk is. Als u bijvoorbeeld last hebt van bijwerkingen van een medicijn kan het soms vervangen worden door een ander medicijn.

• Zelfzorg

Bij de apotheek kunt u terecht voor advies over medicijnen die u zonder recept (= zelfzorgmedicijnen) kunt kopen, voor verbandmiddelen en cosmetica. De apotheek kan zelfzorgmedicijnen voor u opnemen in uw medicatiedossier. Dan kan de apotheker controleren of u ze veilig samen met uw receptmedicijnen kunt gebruiken.

• Bezorgservice

Bent u moeilijk ter been? Informeer bij uw apotheek of zij uw medicijnen bij u thuis kunnen bezorgen.

In welke gevallen kan ik beter naar de huisarts gaan?

Welke medicijnen worden gebruikt bij

Basiszalf
Basiszalf is een zalf, crème of lotion zonder medicijn. Basiszalf is erg belangrijk bij de behandeling van eczeem. Het houdt de huid soepel. Het zorgt ervoor dat de huid niet verder uitdroogt. Klachten als jeuk en schilfering verminderen. Ook ontstaan er minder snel nieuwe plekken met eczeem. Voorbeelden zijn lanette crème, lanette smeersel, vaseline cetomacrogol crème en koelzalf. 

Corticosteroïden op de huid
Corticosteroïden op de huid remmen de ontstekingen. Ze verminderen schilfering en jeuk. Ze zorgen voor minder zwelling doordat het de bloedvaten vernauwt. Hierdoor verergert eczeem minder snel. De branderige plekken en de roodheid worden minder. De huid kan zich herstellen, wordt soepeler en zal er beter gaan uitzien.

Bijnierschorshormonen die op de huid worden gebruikt, zijn ingedeeld naar sterkte.

• Zwak werkzame corticosteroïden op de huid worden voorgeschreven als een basiszalf alleen onvoldoende werkt. Voorbeeld is hydrocortison.
• Vrij sterk werkzame corticosteroïden op de huid worden voorgeschreven als zwak werkzame corticosteroïden op de huid onvoldoende werken. Voorbeelden zijn aclometason, betamethasonvaleraat, flumetason, fluocortolon, hydrocortisonbutyraat en triamcinolonacetonide.
• Sterk werkzame corticosteroïden op de huid worden voorgeschreven wanneer andere corticosteroïden op de huid onvoldoende werken. Voorbeelden zijn desoxymetason, fluticason en mometason.

Ureum
Ureum bevordert opname van water door de huid. Dit water zorgt voor een verweking van de bovenste huidlaag, waardoor schilfers, kloven en branderige plekken sneller verdwijnen. Door ureum in een crème of zalf blijft de huid soepel en voorkomt u verdere uitdroging. Bovendien zorgt ureum ervoor dat corticosteroïden beter in de huid kunnen doordringen. Voorbeelden zijn ureum op de huid en ureum met hydrocortisonacetaat op de huid.

Salicylzuur
Salicylzuur wordt gebruikt in combinatie met corticosteroïden op de huid. Salicylzuur heeft een ontschilferende werking en zorgt ook voor een betere opname van de corticosteroïde in de huid, waardoor het beter kan werken.

Indrogende en verkoelende medicijnen op de huid
Bij nattend eczeem is de huid vochtig. Hierbij worden indrogende en verkoelende medicijnen gebruikt. Dit helpt tegen de jeuk. De vochtige huid droogt in en de huid kan sneller genezen. Voorbeelden zijn ZOK-zalf, zinkoxidesmeersel en zinkoxidepasta. Ook carbomeerwatergel en aluminiumacetotartraat werken op deze manier. 

Afweeronderdrukkende medicijnen
Deze groep medicijnen wordt ook wel immunosuppressiva genoemd. Ze remmen de ontsteking, stillen de jeuk en verminderen de zwelling. De huid kan hierdoor herstellen. Voorbeelden zijn baricitinib (om in te nemen), dupilumab (als injectie vlak onder de huid), tacrolimus en pimecrolimus (beide op de huid), ciclosporine (om in te nemen), upadacitinib (om in te nemen) en azathioprine (om in te nemen).

Teren
Teren remmen ontstekingen, bevorderen een normale groei van de huid, stillen de jeuk, werken licht ontsmettend en verminderen zwelling doordat ze de bloedvaten vernauwen. Hierdoor kan de huid zich herstellen en heeft u minder neiging tot krabben. Ze worden gebruikt wanneer corticosteroïden op de huid onvoldoende helpen. Of als u de behandeling met corticosteroïden op de huid tijdelijk moet stoppen als deze te veel bijwerkingen geven. Voorbeelden zijn ichthammol en koolteer.

Alitretinoïne
Alitretinoïne remt ontstekingen en vermindert schilfering, jeuk en het dikker worden van de huid. Het wordt gebruikt bij langdurige ernstige handeczeem als corticosteroïden op de huid onvoldoende werken. Alitretinoïne werkt het beste bij langdurig handeczeem waarbij de huid ruw en verdikt is.

Aardbeiblad met wijnstokblad
Aardbeiblad met wijnstokblad is een kruidenmiddel. Het kan worden gebruikt bij lichte eczeem. Hoe het precies werkt is niet bekend. Er is geen bewijs dat dit kruidenmiddel werkt bij eczeem.